Bir Kültür Hazinesi – Mütercim Âsım’ın Burhan-ı Kâtı’ Tercümesi

Gaziantepli Âsım Efendi, Fîrûzâbâdî’nin Kâmûsü’l-Muhît isimli Arapça sözlüğünü ve Tebrizli Muhammed Hüseyin b. Halef’in Burhân-ı Kâtı’ isimli Farsça sözlüğünü Türkçeye çevirerek büyük ün kazanır. Bundan dolayı “Mütercim” unvanıyla anılır. Kelimelerin Türkçe karşılıklarını yazarken Eski Türkçeden Doğu Türkçesine, Batı Türkçesinden halk ağızlarına kadar öylesine ayrıntılı bilgi verir ki, çevirilerini âdeta telif birer esere dönüştürür.

Burhân-ı Kâtı’ Tercümesi’ndeki Türkçe söz varlığı, toplum hayatının birçok yönünü yansıtan bir kültürü barındırır. Çeşitli maddelerde dağınık olarak yer alan bu bilgiler tasnif edildiğinde çok daha anlamlı ve görünür hâle gelirler. Elinizdeki eserde, yeme içme kültüründen giyim kuşama, dokumadan süslenmeye, müzik ve oyunlardan hayvan ve bitki dünyasına, hastalıklara kadar çeşitli konular ele alınmıştır.

Bu çalışma, dilimize ve kültürümüze önemli katkıda bulunan Âsım Efendi’ye bir vefa borcu olarak görülmelidir.